လံာ်တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤ
PROVERBS
လံာ်တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ထၢဖှိၣ်တမံၤဘၣ်ဃးဒီး လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်သိၣ်လိသီလိတဖၣ် လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤဒိ တဖၣ်အက့ၢ်အဂီၤန့ၣ်လီၤ. အါတက့ၢ်မ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်မၤအသးတဖၣ် လၢတနံၤဘၣ်တနံၤအတၢ်အိၣ်မူအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ, “ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါဒီးအဆိကတၢၢ်နဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ယူး ယီၣ်ယွၤ”, ဝံၤဒီးလဲၤဝဲဆူတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်လၢတမ့ၢ်အ ဘၣ်ထွဲထဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢသကဲာ်ပဝးကဂ့ၤအဂီၢ် ဧိၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးလၢတၢ်ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆိ ကမိၣ်ထံထံဆးဆးဒီးလုၢ်လၢ်အဂ့ၤအဝါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤဖုၣ်ဖုၣ်ဖိအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၣ်ဖျါထီၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လး ဖိအသရၣ်ဖးဒိၣ်လၢပျၢၤတဖၣ်အတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢသးအမဲာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဂၤကမၤဝဲဖဲအဘၣ်သ ဂၢၢ်ဒီးတၢ်မၤအသးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢအကျါတနီၤဘၣ်ဃးဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲ တဖၣ်, ဒီးအဂၤတဖၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖံးဃုာ်မၤဃုာ်သကိးတၢ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒီးတနီၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်အတၢ်ဆဲး တၢ်လၤတဖၣ်ဒီးအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ပၢၤသူၣ်ကီၤသး န့ၣ်လီၤ. ကတိၤတၢ်အါမံၤဘၣ်ဃးစ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်ဆီၣ်လီၤသး, တၢ်သးစူၤ, တၢ်ပာ်ကဲပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိဒီးတၢ်သးတီဒီးတံၤ သကိးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
1
1 အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤစီၤဒၤဝံးအဖိခွါစီၤၡလိၤမိၤအတၢ်ကူၣ်သ့ အတၢ်ကတိၤတဖၣ်.
2 အအံၤမ့ၢ်တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢကမၤစၢၤသုလၢသုကသ့ၣ်ညါ တၢ်ကူၣ်သ့ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဂ့ၤ, ဒီးနၢ်ပၢၢ်တၢ်ကတိၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢအိၣ်ဒီးအခီပညီ အဒိၣ်အယိာ်န့ၣ်လီၤ.
3 တၢ်န့ၣ်တဖၣ်သိၣ်လိသုဒ်သိးသုအိၣ်မူလၢတၢ်သူၣ်ဆးသးဆး အပူၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်ကသ့ဒီးတၢ်ကဘၣ်အိၣ်မူတီတီလိၤလိၤ, စံၣ်ညီၣ်တီတၢ်ဒီးတၢ်တကွၢ်မဲာ်ဘၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.
4 တၢ်န့ၣ်တဖၣ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢအတၢ်လဲၤခီဖျိစှၤတဂၤလၢပှၤကူၣ်သ့ဒီးသိၣ်လိပှၤသးစၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကဘၣ်အိၣ်လၢအိၣ်ပှဲၤဒီး တၤလၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
5 တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤမၤအါထီၣ်ပှၤကူၣ်သ့တဖၣ် အတၢ်သ့ၣ်ညါဒီးဟ့ၣ်တၢ်နဲၣ်ကျဲဆူပှၤမၤလိမၤဒိးဘၣ်တၢ်တဖၣ် သ့ဝဲ,
6 ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကနၢ်ပၢၢ်တၢ်ကူၣ်သ့အတၢ်ကတိၤအခီပညီအဒိၣ် အယိာ်တဖၣ်ဒီးတၢ်ပှိၤပှီၢ်တဖၣ်လၢပှၤကူၣ်သ့တဖၣ်ကတိၤထီၣ်ဝဲ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
7 ဒ်သိးသုကအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ဒီးအဆိကတၢၢ်သုကဘၣ်ယူးယီၣ် ယွၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဟးဂီၤဖိတဖၣ်တပာ်ကဲတၢ်ကူၣ်သ့ဒီးဂ့ၢ်လိာ် ကမၤလိတၢ်န့ၣ်လီၤ.
8 ယဖိခွါဧၢ, ကနၣ်နပၢ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီနၤဒီးလဲၤသဒၣ်နမိၢ် အတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိတဂ့ၤ.
9 အဝဲသ့ၣ်အတၢ်သိၣ်လိကမၤဂ့ၤထီၣ်နသကဲာ်ပဝးဒ်ခိၣ်ကျီၤ အဃံအလၤ, မ့တမ့ၢ်ဒ်ဖဲတပျံၤလၢကမၤဂ့ၤထီၣ်နတၢ်အိၣ်ဖျါ အဂီၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ.
10 ယဖိခွါဧၢ, ဖဲပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိလ့ပစီနၤဒီးဟ့ၣ်လီၤနသးတဂ့ၤ.
11 အဒိအဝဲသ့ၣ်ကစံး, “ဟဲ, ပကလဲၤဆူပှၤတဂၤဂၤလၢပကမၤသံအီၤ အအိၣ်တက့ၢ်. မ်ပကမၤဒၢၣ်ပှၤလၢအတၢ်ကမၣ် တအိၣ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤမုာ်ပသးဒၣ်ဝဲအဂီၢ်တက့ၢ်.
12 အဝဲသ့ၣ်ကမူဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဝဲဖဲပထံၣ်အီၤအခါ, ဘၣ်ဆၣ်ကသံဝဲဖဲပမၤဒၢၣ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ်ဝံၤဝဲန့ၣ်လီၤ.
13 ပကဃုထံၣ်ကယဲၢ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤအကလုာ်ကလုာ်ဒီးမၤပှဲၤပဟံၣ် လၢတၢ်ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
14 ဟဲမၤသကိးတၢ်ဒီးပှၤဒီးပကနီၤလိာ်ပသးလၢတၢ်လၢပဟုၣ်န့ၢ် တဖၣ်န့ၤလီၤ.”
15 လဲၤဃုာ်တၢ်ဒီးပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်တဂ့ၤ. ယဖိခွါဧၢ, အိၣ်ယံၤဒီးအဝဲသ့ၣ်တက့ၢ်.
16 အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အခီၣ်ဃ့ၢ်ဝဲချ့ချ့ကလဲာ်ဆူတၢ် အၢတၢ်သီအပူၤလီၤ. ဒီးအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးထီဘိလၢကမၤသံတၢ်အဂီၢ်လီၤ.
17 ဖဲထိၣ်လၢနသးအိၣ်ဖီၣ်အီၤကွၢ်နၤအဖၢမုၢ်န့ၣ်, နပာ်လီၤပှာ်ဧိၤစၤဧိၤကလီကလီလီၤ.
18 ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပှၤဒ်အံၤတဖၣ်ပာ်လီၤထုလၢအဂီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ထုလၢအဝဲသ့ၣ်ကသံလၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.
19 တၢ်တမျိၤတမျာ်တၢ်ထီဘိန့ၣ်, ဃ့တမျာ်အသးသမူဒီးအဝဲအံၤမ့ၢ် တၢ်လၢအမၤအသးဒီးပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤလၢအအိၣ်မူလၢ တၢ်မၤအၢမၤသီအပူၤန့ၣ်လီၤ.
20 ဒိကနၣ်တက့ၢ်. တၢ်ကူၣ်သ့ကိးထီၣ်ဝဲလၢကျဲမုၢ်ခိၣ်ဒီးလၢတၢ် ဆါတၢ်ပှ့ၤအလီၢ်တဖၣ်အပူၤ,
21 ကိးထီၣ်ဝဲဖးဒိၣ်လၢဝ့ၢ်အတြဲၤတဖၣ်ဒီးတပူၤလၢ်လၢ်ဖဲပှၤဂီၢ် မုၢ်ပာ်ဖှိၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
22 “ပှၤဟးဂီၤဖိသ့ၣ်ဧၢ, မ့ၢ်သုအဲၣ်ဒိးဟးဂီၤဒံးဆံးယံာ်လဲၣ်. သုကမုာ်လၤသးခုလၢတၢ်မၤတရီတပါတၢ်သ့ၣ်ညါဆံးယံာ်လဲၣ်. မ့ၢ်သုတမၤလိလၢၤတၢ်နီတစုဘၣ်ဧါ.
23 ဖဲယသိၣ်ဃီၣ်သုဒီးဒိကနၣ်တက့ၢ်. ယကဟ့ၣ်သုတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် အဂ့ၤဒီးနီၤဟ့ၣ်သုလၢယတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤ.
24 ယကိးတ့ၢ်သုဒီးကွဲသုလၢသုကဟဲ, ဘၣ်ဆၣ်သုတဒိကနၣ်ဘၣ်. သုတကနၣ်ဃုာ်ယၤဘၣ်.
25 သုညိကွံာ်တ့ၢ်ယတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးယကဘှီဂ့ၤဘှီဘၣ်သု န့ၣ်သုတသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ပျဲယၤဘၣ်.
26 သတးဒီးဖဲသုဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီးယကနံၤဘၣ်ဖၣ်လဲသုလီၤ. ယကမၤကလိာ်ကလာ်သု, ဖဲတၢ်မၤပျံၤမၤဖုးဟဲဘၣ်သု,
27 ဖဲအဟဲလီၤဘၣ်သုဒ်ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအဟဲစိာ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ အကလံၤဆူၣ်ဒီးဖဲသုအိၣ်လၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.
28 တုၤနုၤတစုသုကကိးထီၣ်တၢ်ကူၣ်သ့, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးယတစံးဆၢတၢ်ဘၣ်. သုကဃုယၤလၢတၢ်လီၢ်ကိးပူၤဒဲး, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးသုတထံၣ်ဘၣ်ယၤဘၣ်.
29 သုတလိၣ်ဘၣ်တ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါလၢသုကသူအီၤဘၣ်, ဒီးတၢ်စူၢ်ယွၤန့ၣ်သုဂ့ၢ်လိာ်တ့ၢ်တဘိယူၢ်ဃီလီၤ.
30 သုတသးလီတ့ၢ်ယတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်နီတစုဒီးတပာ်ကဲတ့ၢ်ယတၢ်ဘှီဂ့ၤ ဘှီဘၣ်သုနီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
31 သတးဒီး, သုကဒိးန့ၢ်တၢ်လၢအကြၢးဒီးသု, ဒီးသုတၢ်မၤဒၣ်ဝဲတဖၣ်ကမၤဆူးမၤဆါသုလီၤ.
32 ပှၤလၢအတၢ်လဲၤခီဖျိစှၤတဖၣ်သံဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်တၢ်ကူၣ်သ့အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤအသးတဆးတဖၣ်ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလၢအတၢ်သးအိၣ် သးစဲတအိၣ်ဒၣ်ဝဲအဃိလီၤ.
33 ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပှၤလၢအဒိကနၣ်ယကလုၢ်န့ၣ်, ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဘီၣ်ထီၣ်ညီ ထီၣ်လီၤ. အဝဲကအိၣ်ဒီးသးအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီးကဘၣ်ပျံၤတၢ်အဂ့ၢ်အကျိၤ တအိၣ်ဘၣ်ဒီးအီၤနီတမံၤဘၣ်.”