FILIPI
Pawlpi Hemih Paul Laikuat
A Ngantu, Ngan Kum leh Ngannak Hmun. Hi laikuat hi Paul ih ngan a ik a fiang rori mi lakih a telmi pakhat a ii. Hi laikuat a ngan lio ah Timote khaw a hemah a om ve ih an pahnih ni an kuat khatmi ihmansela (1:1), a thupi deuh ahcun Paul a ii. Paul cu Jerusalem ih unaupawl bonnak pia hngai dingih a tah ah pon a tuakih Sisaria ah thawng a tla. Rom Khumpi hemih azu a khan ruangah Rom khualipi ah kuat a ii. Acucu AD 60-62 sungah a ii. Acui kum hnih sungah laikuat pali nganin simtiak a i bil ih acupawl cu; Kolosa, Filipi, Efesa leh Filemon an ii, ti a ii. Acu sungah Kolose leh Efesa hi Paul ih ngan ik zumlotu an om nain Filipi leh Filemon cu Paul ih ngan a i lo tiih alkhawh lomi a ii. A ngannak hmun hi a thawngtlaknak hmun in a ik zia acunangih Khumpi inn kiltu, Rom khualipi sungih ommi hmawhhmawh ni a thawngtlak an hmuh a sim ruangah Rom khualipi ah thawng a tlak lio ih ngan a ik a fiang (Filipi 1:12-19).
A Ngansaktu Thupawl. AD 50 hrawngah Paul hi thuthangŽha simin Asia Minor la a voihnihnak a tlon lio ah Thlarau ni Europe+ 1:0 Europe Zurup tiih rel thok laah mertia dingin a mangla ah Masidonia mi a sawmsak ruangih a phat peitleng nak khua a ii. Acunangih om Thiatira khuami Lydia timi nu cu a thusim ruangah a thlengtia peitleng. Paul cu a rianŽuan pipa a uuk ih ponhreen a tuah leh tikah rom Khumpi hemih azu khaan a dawt ruangah Rom khualipi a pha. Acui thu an zak tikah Filipi pawlpi ni amah bonnak an khuantia ih Epafrodaitas phurhsakin an pia. Amah a zokhen taak lio ah a tiakih Paul ni a zokhen hoila. An parih a lung a awi tuk ruangah an hemih lungawi thusim dawt leh Epafrodaitas a tlunsak Žhan thu laikuat nganin a sim hngai. Thubuai leh harnak tuak hlah hman uh sela, hnukla ah an sungin buainak suak leh pang lo dingin tiahherh khamlinak ih sidawh cia phun in a kuat hngai.
A Laikuat ih Thupithlur. (1) A thuthangŽha sim rian ah amah bawntu an ik ringring ruangah a harsat lio ih an bon a lungawi in a co hngai(1:3-11). Kum hladeuh a omnak Efesa leh Korin khua ih zumtu le ni an bon lo lio ah Filipi khua ih zumtule ni an bon, thilŽha an vuak cu Khrih Jesuh ceu ni a suahpi khawhmi a ii ih Pathian sunparnak caah a ii a ti. Tuarnak hi sungnak leh zawtlaknak iloin nehnak tiin ruah sawn awk a ii a ti(1:12, 21-25, 27-30). (2) Zudia leh Sintekhe timi numi pahnih ih thu-altiak cu remdai dingin a ngen hngai (4:2-3) ih; an pahnih leh an pawlpi thinlung, ruahnak pakhat ngeiin, anmah vanin mi ih ti dawtzawng khi thupi sawn in ruat dingah (2:2-4)leh, Khrih ih lungput leh omzia zohŽhimawk a hmuh hngai (2:6-11). Khristian nundan ca-ih zohŽhimawk Žhatleng cu Khrih panpan a ii ti a fiansak. Khrih zohŽhimih nun cu rundamnak ralringin kilkhawi, khuamaw lakah arsi mang vaangin (2:12-16) Khrih ca-ih thih tuar hman lungawinak ah ruah a ii (2:17-30). (3) Thubuai suahpitu an om ih phawzimŽhawh an thupitsak (3:1-6). Acu fiansak dingih a lehnak hngai ah amah dinhmun a sim (3:7-11), Jesuh Khrih tiahngahnak sungah picang dingin hmai a nor zia leh pican khaitia ni cu a cumang ruahnak ngeih Žul zia a sim(3:12-21). (4) Lungawi ih thupitnak lansaknak a ii. Thawngtla in om hmansela pawnlami hemah thanuam dingin a torh hngai hi a maknote ‘mak’ timi simfiangnak hi Mat 15:28 ah zoh taktak. Khrih sungih zir ngahmi thuthup ruangah itumang nunhar leh nunnom ah khaw nun hmaiton khawhnak a ngeih zia iseh, Pathian ih piakmi daihnak ruangah thanuam ringring awk a ik zia, a hemin an zir leh an hmuhmi thilŽha, thupi leh dawt tlak ceu an ruah awk a ik zia a sim (4:4-13).
1
Biaksonnak
1 Khrih Jesuh ih salle – Paul leh Timote ni, Filipi ih a ommi, Khrih Jesuh a zumtu mithiang zate, nan pastorpawl leh dekonpawlnote 1:1 ‘dekon’ tihi Rom 16:1 ah zoh. rum nan hemah hi lai hi kan tan kuat hngai.
2 Kan Pa Pathian leh Bawi Jesuh Khrih hemin veel leh daihnak cu nan hemah pha hram seh.
Filipi ih Zumtule caah Paul ih Thlacam
3 Nanmah tan ciingŽhan hngai ih ka om cangte ka Pathian ka lawm,
4 nan zate ca-ih thla ka cam cang ah thinnuamin thla ka cam ringring,
5 icatile thuthangŽha nan zak peitleng ni in thawh in atu tiang ahi karhsaknak ka Žuanmi ih nan telve ruangah a ii.
6 Nan lakih a Žhami rianŽuan a thawhtu Pathian ni Jesuh Khrih ih Ni ahcun a uh ngah thok ti cu ka lunglum.
7 Kan thinlung sungah hmun hleice nan lat ruangah nan zate thu ah ahiti ih ka ruah ding cu ka caah a hmaan, icatile, ka thawngtlaknak ah leh thuthangŽha ka Žan ih ka Žhosaknak an pahnih ah Pathian ih veel a ma Žom hngai.
8 Icatile nan zate Khrih Jesuh ih naktiahnak rum ii tluk ka tan ngai hngai ti hi Pathian cu a ma tiahpitu a ii.
9 Culeh ka thlacam cu: nan dawtnak cu thutiahnak leh hmuh kimnak rum a luanliam hlehhlo ih,
10 itu a Žhatleng ti Žhencat dingih a tan bon hngai nak ding, cuticun Khrih ih Ni ah nangmi cu thiangtai leh mawhngeilo,
11 Pathian sunparnak leh thangŽhatnak caah Jesuh Khrih thawngin a suakmi dingfelnak thlaikhawm awk a suahpitu a i taw cu.
Paul ih Tuahliomi Thilomdanpawl
12 Ka ulenauhngai, kan parih a cangmi hi ni a ngaingai ahcun thuthangŽha karhzainak a bawn,
13 cuticun ka thawngtlaknak cu Khrih caah a ii ti hi Khumpi innkiltu ralkap zate leh mipace cangte ih tiahmi ah a cang;
14 culeh kan unaupawl a tlungtleng cu ka thawngtlaknak thawngin Bawipa ah lunglumnak ngeiin leh ralŽhatnak nasatleng rum, hrulnak ngeiloin Pathian thu sim ngam dingah a vua hngai ti an tiah ding ka daw.
15 Mihrekkhat cu nahsuahnak leh mi zuamnak rum Khrih thu an simthan, ihmansela mipace ni cu thinlung Žha rum an simthan.
16 Ahile ni cu thuthangŽha ka Žannak ah hinangih siah ka ik tiah in Khrih ih thu hi dawtnak rum an sim;
17 mipace ni cu Khrih ih thu hi mahzawnruatmi tumtahnak rum an simthan, tluangtlamte in iloin, ka thawngtlaknak ahhin ka tuarnak karhsak ding an tintah.
18 Itu a poi hlei hena? Lungput sual in itale, a hmaan in itale, Khrih ih thu cu khawti lam in khaw simthan a ik poh ahcun ka lung a awi kau. A ii, ka lung a awi peh kau thok,
19 icatile nan thlacam leh Jesuh Khrih ih Thlarau ih bonnak thawngin ahihi ka luatnak caah a mertia thok ti ka tiah.
20 Ka lakhlah ngaitemi leh ka ruahsanmi cu khawti lam in khaw ningzahthlaih iloin, ralŽhangaiih ka simnak thawngin, ka nun ah iseh, ka thih ah iseh, ka ruangpun zate sungah hin Khrih cu atu ah a ik ringring mangin, hlirsan a ik ding tu hi a ii.
21 Icatile ka caah cun nun cu Khrih a ii ih, thih cu miatnak a ii.
22 Ka tiksa in ka nun ahcun, a Žhahnemmi ka Žuan kho tinak a ii; a inain khawmang hi ka dawsawn ti ka tiah lo.
23 Acu pahnih lalakah harngai in ka taar; ka hiarmi cu poksuakin Khrih rum om khat ding khi a ii, icatile acucu a Žhasawn punpah;
24 ihmansela tiksa ih taan rih thok le nan caah a Žul sawn Žung,
25 ahihi ka lung a fiang ruangah, zumnak sungih nan Žhanso leh nan lungawi nak ding caah nan zate rum ka taang rih in ka ompeh rih thok ti ka tiah,
26 cuticun nan hemih ka phatŽhan tikah Khrih Jesuh sungih nan hmaihngalnak cu hleihluanin a tan Žom hngai taw ing.
27 Pakhat te zong cu, nan nunnak cu Khrih ih thuthangŽha rum a tlaktiami omdan in nung uk, cuticun nan hemah pha in ka tan tuah hngai ah iseh, nan hemah omloin nan thuhla ka zak ah iseh, thinlung pakhat in nan dinŽho ih, thuthangŽha zumnak ah ruahnak pakhat in ral a do khatmi nan ik,
28 culeh, nan ralle ni khawti lam in khaw hrul dingin an tan Žhih hngai lo ti ka tiah thok. An caah cun ahihi an siatsuahnak i lei khawh, nan caah cun runsuahnak tu a i thok. Culeh ahihi Pathian ih thiltimi a ii.
29 Icatile Amah ni veel tan ngeih hngai in Khrih zum nak ding ceu iloin, amah ca-ih tuar nak ding khaw caanŽha a tan pia hngai rom.
30 Kan dungla ah amah caah tuarin a ma hmu ta hngai, culeh atu ah ka tuar – ka do – rih ti nan za. Ahi dohnak ahhin nan telve.