SAWLTAK
Te’ Tangthu
(The Acts of the Apostles)
Thupatna
Sawltak Tangthu pen Luka Gen Lungdamna Thu tawh a thu a kizomto ahi hi. A ngimna bulpi in, Kha Siangtho’ makaihna tawh Jesuh’ nungzui cilte in ama hangin a kingah Lungdamna Thu, “Jerusalem khua sung, Judea gam sung, Samaria gam sung khempeuh le leimong dongin,” a kizelhsakna ziate a gennopna bulpi ahi hi (1:8). Tua thu pen Jew mite lakah Khristian thu a kipat khiatna le a thu hong paisuakin, leitung mi khempeuh’ upna a hong suahna thu ahi hi. Hih thu a gelh pa in Khristiante pen leitung ki-ukna thu-ah Rom kumpi gam a siasak ding mite hi loin, Khristian upna pen Jew biakna a kicingsak ahihna thu, hih lai a simte in a theih ding a deihna bulpi ahi hi.
Sawltak Tangthu pen khen thum bang kisuah thei a, Jesuh’ hanga Lungdamna Thu a kigenna hong zai semsemin, pawlpi a kiphuhna thute ahi hi.
1. Jesuh a vankah khit ciangin Jerusalem khua sungah Khristian thu hong kipat khiatna.
2. Tua banah Palestine gam sungah a kizelhna.
3. Tua banah Mediterranean Tuipi khengin Rom ciang dongah a kizelh laina thu ahi hi.
Sawltak Tangthu sungah a kigen a thupi khat in, Pentekos pawi ni-in Jerusalem khua-ah a om thu umte kiangah vangliatna tawh a hong tung Kha Siangtho’ nasepna le hih laibu sungah a kiciamteh pawlpi le a makaite lamlakin a thahatsak laina thu ahi hi. Khristian cilte’ thugen pen thuhilhna khat peuhpeuhah kihuam khin thei a, Sawltak Tangthu sungah a kiciamteh thupiangte in thu umte’ nuntakna sung le pawlpi tawh kipawl khawmnate-ah Khristian thu in vang a neihna hong lak hi.
1
Kha Siangtho Kikham
1-2 1-2
Lawm Theofilas aw, Lai ka hong gelh masakna sungah Jesuh in nasep a kipat tung a kipanin vantungah amah a kilaktoh hun ciang dong, a thuhilhna le a septe khempeuh cingtakin ka gelh hi. Ama sawltak dingin a teelsa mite, Kha Siangtho tungtawnin thu a vaikhak khit ciangin vantungah amah kilato hi. Ref 1:1 Luk 1:1-4. Ama sih khit zawh ni sawmli sung amaute tungah tam veipi kilang a, amah a nungta taktak ahihna teltakin a kithei ahi hi. Amaute in amah mu uh a, Pasian’ Ukna thu amaute tungah a gen hi. Amaute tawh a omkhawm laitakin amah in amaute kiangah, “Jerusalem khua panin pai khia kei unla, note kiangah ka hong gensa ka Pa’ hong kamciam thu na ngak un.Ref 1:4 Luk 24:49. Johan in tui sungah mite phum a, ahi zongin a sawt loin Pasian in Kha Siangtho tawh note hong kidimsak ding hi,” ci-in thu a pia hi.Ref 1:5 Mat 3:11; Mrk 1:8; Luk 3:16; Joh 1:33.
Vankahna
Tua bangin Jesuh tawh a omkhawm laitakun sawltakte in Jesuh kiangah, “Topa aw, tutungin Israel minamte tungah ukna aana na piakik ding hiam?” ci-in a dot uh ciangin Jesuh in, “Ka Pa in ama thu tawh a sehsa hun le nite, cik ciangin hong tung ding cih thu note’ theih ding thu hi lo hi. Ahi zongin note tungah Kha Siangtho hong tun ciangin vangliatna tawh na kidim ding uh a, Jerusalem khua sung, Judea gam sung, Samaria gam sung le leimong dongin note in keima thu na gen ding uh hi,” ci-in a dawng hi.Ref 1:8 Mat 28:19; Mrk 16:15; Luk 24:47-48. Hih thu a gen khit ciangin amaute’ muhtangpi mahin vanah Jesuh kilato a, meiipi in liah ahih manin amah mu thei nawn lo uh hi.Ref 1:9 Mrk 16:19; Luk 24:50-51.
10 Tua bangin Jesuh a kilaktoh ciangin amaute in vantung lam enenin a om laitakun amaute kiangah puanpak a silh mi nih hong dingvat a, 11 “Galilee mite aw, bang hangin vantung lam enin ding niloh na hi uh hiam? Note kiang panin vantungah a kilato hih Jesuh pen, vantungah a paitoh na muh uh bang teekteek mahin khatvei hong paisukkik ding hi,” a ci uh hi.
Judas A Laih ding pa Kiteel
12 Tua ciangin Jerusalem pan tai lang bang a gamla tua Oliv Mual tung panin Jerusalem-ah sawltakte a ciahkik uh hi. 13 Jerusalem a tun uh ciangin amauteng, Peter, Johan, James le Andru, Filip le Thomas, Bartholomew le Matthai, Alfeas’ tapa James, Simon (gam khual pa) le James’ tapa Judas a tunna uh inn dei-ah a kahto uh hi.Ref 1:13 Mat 10:2-4; Mrk 3:16-19; Luk 6:14-16. 14 Numeite, Jesuh’ nu Mary le Jesuh’ naute tawh thungen khawm dingin a kikhawm zelzel uh hi.
15 Tua khit a sawt loin thu um mi zakhat le sawmnih bang a kikhop khawm laitakun Peter hong dingin thu hong gen a, 16 “Lawmte aw, Jesuh a mante lam a lak Judas thu, Kha Siangtho in David’ kam panin a gen kholhna Lai Siangtho sung thu a tun ding kisam hi. 17 Judas pen eite tawh na a semkhawm dingin a kiteel khia ahih manin eima pawl mi ahi hi.
18 (“Tu-in hih mipa in a gitloh gamtatna thamanin a ngah sum tawh amah in lo khat lei a, tua lo sungah kia-in a si hi. Amah kitamzan a, a sungkua khempeuh kithehkek hi. 19 Jerusalem khua sunga teeng mi khempeuh in hih thu za uh a, amau’ pau-in tua lo pen ‘Akeldama,’ ci uh hi. Akeldama a khiatna in, ‘Mi Thahna Lo,’ a cihna ahi hi.) Ref 1:18-19 Mat 27:3-8.
20 “Bang hang hiam cih leh Late Laibu sungah,
‘Ama tenna mun gamdai henla,
tua munah kuamah teeng kei hen,’
kici a, tua banah,
‘Ama nasep
midang khat in sem tahen,’
ci-in kigelh hi.Ref 1:20 La 69:25; 109:8.
21-22 “Tua ahih ciangin Topa Jesuh’ thawhkikna thu teci pangin a hong genpih dingin Judas tangin mi khat i lak ding kisam hi. Tua mipa pen Johan’ tuiphum kipat hun a kipanin Jesuh vanah a kilaktoh hun ciang dong, Jesuh’ nasepna khempeuh ah eite tawh a omkhawm mi khat ahih ding kisam hi,” a ci hi.Ref 1:22 Mat 3:16; Mrk 1:9; 16:19; Luk 3:21; 24:51.
23 Tua ciangin amaute in Josef (min dang nih a nei, Barsabbas le Justas zong a kici pa) le Matthias a pulak uh hi. 24-25 Tua ciangin amaute in thu ngen uh a, “Mihing khempeuh’ lungsim sung thu a thei Topa aw, ama om nadingin a kilawm munah a om dingin sawltak nasep panin a hong paisan Judas tang dingin, hih mi nih sung panin na teel penpen hong hilh in,” a ci uh hi. 26 Tua ciangin a teel nadingun lai ai san uh a, Matthias in ngah ahih manin sawltak sawm le khatte tawh a kisim khawm pah hi.