SAAM
A min “Saam” timi min hi cu Hebru Baibal Grik aan in an lehminote Septuagint ti a ii, LXX tiah an ngan, sawmsarih tican a ii. ih kawhdaan a ii. Caangsan ahcun SalŽa (Psalter) an tiih, hribinmi tumthil tican a ii: A Hebru min cu tehillim a ii ih, “thangŽhatnakpawl” tican a ii. Ihmansela thlacamnak, biazai tipawl khaw an tel.
A Ngantupawl leh an Ngan Kumpawl. Tiing 150 sungah 34 cu a ngantu iseh, a biazai phun iseh an cuang lo. Hebru Baibal ah cun David cu tiing 73 ngantu (Septuagint) ahcun tiing 83 in a cuang. Acucu: amah ih nganmi, khawlkhawmmi, amah upatnak leh amah min in nganmi, tipawl komza an ii. Tiing 12 (50; 73-83) cu Asaph, tiing 11(42; 44-49) cu Korah ih tiale ih nganmi; tiing khat vek cu Moses (90), Solomon (127), Heman (98), Ethan (89), tiing 3 cu Jeduthun ih nganmi (39; 62; 77) ti an ii. David cu 1010-970 BC ih siangpahrang a Žuan sung ah a ngan hngai tleng thok. A hrekkhat cu Babilon saltaanlio (kum 587/6 – 539/8 BC: Saam 137; 91-106), ahrekkhat cu salsuah hnukih ngan an i thok (126) (kum 539/8 – 333 BC).
A Phun Òhendan. Saam hrekkhat cu a thulu ah a phun leh a tumtahmi sim an i nain (3; 30), cuti ih sim lomi khaw an om. A phun Žhendan an sakhat lo; minhlin baideuh dingin tlawmdeuh ah tum khawh an ii. (1) Žahhlapawl (Saam 13; 44); (2) Hlapawl (Hymn); (3) Siangpahrang Lomnak Hlapawl; (4) Mitlungpi ni “Messiah” sawh dawtmi ah baite in an la bil mi (8; 35; 40; 41; 68; 69; 97; 102; 118 ahleice in 16; 22); (5) Siangpahrang cannak, toŽhiang ih tonak Hlapawl; (6) Jerusalem ah Pathian Bia dingin an soh lio ih sakmi Hla pawl (84; 120-134); (7) Biakinn sung Pathian biak can ih hmanmi; (8) Tinnak Hla (19; 37; 49; 73; 119; 1); (9) Thlacampawl.
A Bu Òhendan. Saam hi an khawlkhawm tikah tiing 150 ah an suah, 146-150 nak cu a zate parin thangŽhatnak ih khumnak, Saam1-2 nak cu Saam zate ca-ih thuhmaihruai phun in nganmi a ii. A tiing zate hi laibu panga ah an Žhen; bu khat netnak ah thangŽhatnak in an khum vek. Bu nga ih a Žhen hi Daan laibu panga cawngin an vuak hrim zum a ii.
SAAM 1
Lampi Pahnih
1 Mihrokhrawlle ruahnakpiak
zul duh loin,
misualle ih teihmi lam in
a vak lo ih,
nautathmangle ih tonak ah
a to lo tupawl,
2 Bawipa ih daan zulh zong
an lungawizawng ii in,
sun leh zan a ruatcuahco
tu cu mithluasuak an ii.
3 Anmimi cu thlawng kap ih
tuhmi thingkungpawl,
an vuan khuk ih a vuangmi,
cun an hnah a vuai lomi
mang an ii.
An vuakmi zate ah
4 Mihrokhrawlle cu
acumang an i lo,
huih ih hmuh mianmi mi
cawhii mang an ii.
5 Curuangah miŽhalo cu
thuŽhenmi an in zo thok lo,
misualpawl khaw
midingfel ih buur ah
an tel thok lo;
6 icatile Bawipa ni midingfel ih
lampi cu a zoh langlang,
miŽhalo ih lampi zong cu
a rawkcat thok.