PITER
Laikuat Pakhatnak
Piter laikuat pakhatnak leh pahnihnak khawhi Zapi Laikuat pasarih sungih telve an ii. An pahnih hmunkhat ih thuhmaihruai ngan khat vanin anmah zawn veve ih ngan a Žhasawn thok.
A Ngantu. A laibu sungah cun Jesuh Khrih ih tirhthlah a i mi Piter a ti tia (1:1). 1 Piter leh Tirhthlah sungih Piter ih thusimpawl a sakhat an om hnuaihni; Jesuh ih thih lio a tiah ve zia a lang; a simmi leh Jesuh ih zirhmi a sakhat an om rero; Piter kuat hnihnak ngantu ni kuat khatnak hi amah ih ngan in a sim(2 Pit 3:1); AD 200 hlanah Piter ih ngan in a simtu an om rom, tipawl ruangah tirhthlah Piter ih ngan ik Žantu an om. Ihmansela khat la san ahcun, Piter ik zum lonak thuhla tamsawn a om ve. (1) Hremnak thu a simmi hi Piter thih hnukla pi ih ta a i deuh; (2) Khristian biaknak hi Asia Minor laah a karh a ti; (3) Khristian leh zumlotupawl karlak ih buainak a sim hi hnukdeuh ta a ii; (4) Paul ih theology ni a khum deuh; (5). Babilon timi hi Rom min thup ca ih an hman cu AD 70 hnukla ceu in a ii, an ti. Òandan phun ce ahcun: a Grik a Žha tuk; tirhthlah a titiak san, pawlpi hruaitu a titiak san a ii; Paul rum khukŽhi ik leh an tiahtiak thu a telh lo; Thukam Hlun a vonlattak hi Septuagint ta a i deuh, an ti. Thukam Thar an namŽho tikah Piter ih ngan ik zumin namŽho a ii.
A Ngan Kum leh a Ngannak Hmun. Piter hi Khumpi Nero ih Khristianpawl a hrem hngai a rauh leh a karh tuk hlan AD 64 ah Rom khualipi ah a luletin thlaiih thah a ii, cun acu kum ah Rom khualipi mei in nawkkan a ii. Cuti a ik ahcun a ngan kum leh a ngannak hmun cu: a thih hlandeuh ah a ngan ta thokih AD 60-64 lakah a i thok tinak a ii. Hremnak leh tuarnak thu a ngan deuh ruangah Khristianpawl hrem an tuar thawh rero rom zia a lang (1Pit. 1:7; 2:13-17; 4:12 tt). Babilon hi Rom min thup a ik ruangah Rom ah a ngan a i thok. Piter ni Rom ah a ngan lo i taw ah Asia Minor la ah AD 90-100 hrawngih ngan a ik zum om a ii.
A Tumtahmi. An vaica (1:1) hleiah an zumnak ruangih hrem an tuar tikah, a cucu a zumnak Žhosin dingah hniksak an tuahnak a ii. Zumtu ik ruangih hremtuar cu, an Bawipa ih dungzul an ik a lannak, amah ih tuarnak an Žompinak a ik zia (1:6, 7; 2:18-25; 3:8-4:12-19) sim hngai leh thapiak hngai a daw. Khrih cu a tuar hnukah sunlawinak ih a luh mangin an ik thok zia, ruahsannak an ngeih zia sim hngai a daw. An zumnak ruangah ralŽhain tuar dingih tha a piak hngai ceu i loin, Khristianpawl khawtiih nuncan thok timi khaw a sim hngaicih.
A Thupithlurpawl. (1) Khristian dinhmun cu rilmi, kawh leh thiansak an ik zia, ruahsannak an ngeihnak a ruang tipawl a sim hngai (1:1-12). (2) An zum pek nak dinhmun ah taangta berbo loin, an Žhanlen nak dingah Pathian thu nung cu hnawiti mangin duh ih, Pathian ih kawhnak hngai Žuansuak dingah punpak vek ceu iloin hlawmŽomtiak thok(1:13-2:10), Thukam Hlun ih Israel cu Thukam Thar ih Khristian dinhmun a ii a ti. (3) Khristianpawl cu hi vulei cungah hin “tluangmi leh ralzuang” mang an ik ruangah (2:11), vulei nunphung leh omtlandan ah ngamhiarho loin, zumlotupawl rum a pace mi nunzia an ngeih a Žul; icatile Pathian ih miphun an ii – mi theihtheih an ik ti lo ruangah Khrih ih nundan cu an nundan ah(2:19, 23): innsang nupipumah karlak, hrialkam mipace rum pehtlaihnak tipawl ah pakhat leh pakhat dawt tiak leh naktiah tiaknak in lansak thok; cun zumtu cu zumnak ruangah hremnak tuar ngam thok, a ti(2:11-4:19). (4) Noah ih tinik khi Khristian tihnimnak sawhtu in a sim. Tihnimnak ni mi a rung cu iloin, runmi ik fiangtiak ruangih hnimtiak a ik ruangah, Jesuh ni a man rung ti a fiangtia tu ceu ni tihnimnak in lansak thok a ti(3:19-22). (5) Amah mangin Pawlpi sungih hruaitu, iklole tukhal hemah: nuamciamco ih Žuan thok iloin har ah khaw tangdornak leh ruahsannak rum Žuan dingah ruahnak a pia(5:1-14).
1
1 Jesuh Khrih ih tirhthlah pakhat Piter ni, Pontas, Kalatia, Kappadosia, Asia, leh Bitinia pengpawl ah vaicain saltaang mipawl,
2 Pa Pathian ni a rilih a lairel mi leh Jesuh Khrih ih thu cangngai dingah leh a thisan ih thehmi i dingah Thlarau ni a thiansakmi nan hemah lai ka tan kuat hngai. Veel leh daihnak cu ahleihluan in nanmah ih ta i kau seh.
3 Kan Bawipa Jesuh Khrih ih Pa leh Pathian cu thluasuak hram seh! Anasami a veel ruangah Jesuh Khrih mithi lakin a thawhŽhannak thawngin a nungmi ruahsannak sungah a thar in hrinnak a man pia rom.
4 Cun a man simhang lomi, a hnawmtam lomi, a ziam lomi ro cu vancung ah kin piak nan ii,
5 caan netatleng ah phuanlan dingih tiarimi runnak cu zumnak thawngin nan co hlansung Pathian ni a huham in a tan hualhum hngai.
6 Cangkhatte sung harsatnak phunphun tuar thok nan ik hman ah, ahi sungah hin nan lung a awi,
7 cuticun nan zumnak ih ik taktaknak cu a rawkkhomi a inain mei in hniksakmi sui vanin a sunlawi sawn zia, Jesuh Khrih phuanlan a ik tikah thangŽhatnak, sunloihnak leh upatnak suahpi in a lang thok.
8 Amah cu nan hmuh ngah lo nain nan daw; atu ah amah cu nan hmulo nain amah nan zumih hmurka ih simkhawh lomi leh a sunglawimi lungawinak in nan lung a awi.
9 Icatile nan zumnak in a vasuakmi nan runnak cu nan co rero.
10 Ahi runnak rum pehtlaitia in, nanmah ih ta ah cansak thok a i ta mi velngeihnak thu a simli tu profetpawl ni cemmehngai in an hrawlih an hlekhlai,
11 an sungih a om tu Khrih ih Thlarau ni Khrih ih hartuarnak leh cuhnukih sunparnak a simli mi cu itumang mi leh khawcangah a ik thok an hlekhlai.
12 Anmimi cu anmah leh anmah riantia iloin nanmah an tan rian rero tiah an hemah phuanlan a ii, acucu vancung in thlahmi Thiang Thlarau thawngin nan hemah thuthangŽha phuangih a simtule ni an tan simmi thilpawl thuhla an aan ahkhin a ii.
13 Curuangah nan ruahnakpawl cu tehcahnak caah tuahtimtia uh; uknehtiami ii uh; Jesuh phuanlan a ik tikih a tan ken tak hngai dingmi veel parah nan ruahsannak a zate in bin uh.
14 Thuzulmi tepangle mang ii uh. Hmalio ah tiahloin nan ngeihtakmi hiarnakpawl khi zul hlah uh.
15 Acu vanin, a tan ko hngai tu cu a thianhlim mangin nan thiltimi zate ah thianghlim uh;
16 icatile, “Ka thianhlim ruangah nan thianghlim thok,” tiah ngan a ii.
17 Mi zate thleidan ngeiloin an thilti mangih thu a Žhen hngai tu cu Pa tiah koin a hemah thla nan cam mangin, nan saltaan lio caan ahhin amah upatin nungcang uh.
18 Nan pipule hemin ro nan comi santlailo phunglampawl khin sui leh ngun timang a rawkhomi thilpawl in iloin,
19 kim lonak leh soiselawk om lomi tusuan mang a imi Khrih thisan in tlan nan ii.
20 Amah cu vuleipi hrambin hlan in lairelcia a ita nain, nanmahpawl caah a netnak sanpawl ahhin phuanlan a ii.
21 Amah thawngin, amah mithi lakin a thawhsak ih sunparnak a pia tu Pathian a rinsan tu ah nan cang rom, cuticun nan zumnak leh ruahsannak cu Pathian parah hmunkhuarsak an ii.
22 Atucu nan nunkhua thutak cangngaihnak in nan thianhlimtia romih, pakhat leh pakhat unau dawttiaknak taktak nan ngeih ruangah, nan thinlung thuk in pakhat leh pakhat ahmaanmi dawtnak in daw tia uh.
23 Nangmi cu a rawkkhomi thlaici in iloin, a rawkkho lomi thlaici, a nungmi leh ahmunmi Pathian thu in a tharih hrin nan ii.
24 Icatile
“Tiksa hmawhhmawh cu
takung mang an ii,
cun an sunlawinak hmawh cu
ta paar mang an ii;
takung cu an vuaicar ih
parpekpawl cu an tla,
25 ihmansela Bawipa ih
aanka cu kumkhua a hmun.”
Acui aanka cu nan hemih
thanmi thuthangŽha
khi a ii.