LUKA
Nganmi ThuthangŽha
A Ngantu, Ngan Kum leh Ngannak Hmun. Hi ThuthangŽha ni amah san lio laizirnak ih dawtdan mangin a ngantu, a ngannak hmun leh a ngan kum fiangte in sim hlei loin a ngan dawtsanmi ceu a lansak. Ihmansela, Paul ih netala khualtlon rualcom sibawi Luka, Zentail Khristian, ik zum a i tleng. A ngan kum cu AD 80 leh 90 karlak, cun a ngannak hmun khaw Rom ik zum ah a hoih tleng.
A Ngansaktu Thuhlapawl leh a Tumtahmi. Ngandawtmi thupi pahnih a ngei hngai. Pakhatnak cu: “Sungtlumlo,” “pangma,” “pawnlami” tipawl hi ahuhman ni ik kan daw vek lo, a man har vek. Curuangah “sungtami” tiin a ruat tia ih kan sungih a tlum tule vial hmunkhatih kan om khat ding Žul leh thupi ah ruatin kan om hi biaknak kan ti. Acunang ih “sungtel” a i lo poh cu “pawnlami” ah kan sia ih kan lakah an tel ban lo – “sungtlumlo” an ii. Acule cu kan hua hngai, kanmah leh kanmah kan dawttiak tluk in kan daw lo.
Ihmansela, Pathian ni cu mi zate a man daw ih a dawtnak sungah “a tlum lomi” hu khaw an om lo. Acucu Jesuh ah a lansak – Jesuh cu mi zate rungtu dingah vulei ah a zong pha. Hi thupi pahnih hi a thupit sak tlengmi an ii. Hi ThuthangŽha sungah apace ThuthangŽha laibupawl sungih kan hmuh lomi thu ŽhaŽha kan hmu kho. Cupawl cu:
Samaria MiŽhapa; A Hmami Tuu, Tangka Hma leh Tiapa Hma; Zakia hem Jesuh a phatnak; Misual thi velthok pa hemah Paradise ah tuaktia dingih thu a tiammi; Jesuh suah lio ih thilcangmipawl – tukhalle, vanmi hlarem; a suah hnukah biakinn (sinakok) ah an apnak; Jerusalem Biakinn ah biaknakla upale rum thu an diltiak, a dil hngai leh a leh hngai thu; ahleice in farah nautapawl Jesuh ni a lamhar hngai nak; numipawl; thlacam ih thupit zia; Thlarau Thianghlim ih rianŽuan tehcahnak, tipawl an ii. Cun, thupingai in a lansak rihmi cu Jesuh a thoŽhan ngaingai, zumhrotlo ding leh lunghrin ding ituhman omloin a fiang zia hi a ii.
1
1 Mi tlungpi ni kan lakih a cangsuakmi thilpawl thu teutote ih ngan ding Žuanvo an la ih,
2 a hramthawh in mit ih hmuhpitupawl leh thusimtupawl ih a man simsin mangin an ngan.
3 Kei khaw hi thupawl hi an hramthawhnak rori in cemmehngai ih ka zingzoi hnukah, Upattlakmi Theofilas, na caah teutote in ngan dingah ka ruatcat ve.
4 Cucu zirh na ikmi thupawl rum a pehtlaitiami thuhram na tiahnak ding a ii.
5 Judea Siangpahrang Herod san lio ah, Abijah ih tlangbawi burŽhen phun sungah a telve tu Zakariah timi tlangbawi a om. A nupi cu Aaron citlaang a ii ih, a min Elizabeth a ii.
6 An pahnih Pathian hmaiah miding an ii ih, Bawipa ih thupiakpawl leh daanpawl mangin mawhthluk awk omlote in an nungcang.
7 Ihmansela tianau an ngei lo, icatile Elizabeth cu micing a ii, cun an pahnih an kum a hraam vel.
8 Voikhat cu Zakariah ih burŽhen ni an tlangbawi Žuanvo mangin Pathian an ren caan a ii ih amah khaw a Žuanvo a Žuan.
9 Tlangbawi iknak daan mangin Bawipa ih hmunthiang ah lutin rimhmui tikih raihri tu ding tlinvo dawkin amah an ril.
10 Rimhmui tikih raihrik lio ah cun mizapi cu pawnla ah thla an cam.
11 Cutikah Bawipa ih vanmi a hemah a langih, rimhmui tihnak pakawh vorhla san ah a ding.
12 Zakariah ni a hmuh tikah a Žih; cun thinphannak in a khat.
13 Ihmansela vanmi ni, “Òih hlah, Zakaria, icatile na thlacam cu ngaihpiak na i rom. Na nupi Elizabeth ni naupai lei khawh tiapa a tan hrin thokih a min ah Johan na vawh thok.
14 Na lungawiin na ngetia thokih, amah suah ruangah mi tlungpi an lung a awi thok,
15 icatile ani cu Bawipa ih hmuhnak ah mi pipa a i thok. Zu iseh, a Žhawngmi dinding iseh, khawcang hman ah a ding thok lo; a nu pun sung hman in Thiang Thlarau rum a khat thok.
16 Israel mi tlungpi cu Bawipa an Pathian hemah a mer hngai thok.
17 Nulepapawl ih thinlung cu an tiale hemah iseh, thungailotu cu midingfel ih thuruah daan laah iseh, mer hngai dingah leh, Bawipa caah mipawl tuahtimtia in vua hngai dingah Elijah ih thinlungput leh huham rum Bawipa hmalaah a tat li thok,” tiah a ti.
18 Zakariah ni vanmi cu, “Acuti a ik cu khawti in ka tiah thok? Icatile kei cu pahraam pakhat ka ii, ka nupi khaw a hraam ngai vel!” tiah a ti.
19 Vanmi ni, “Kei hi Gabriel ka ii. Pathian hmaiah ka diingih, namah tan bia ding leh hih thuthang tan phurh dingah thlahmi ka ii.
20 A inain, atu cu anmah tikcu ah a kimngah ding mi ka thupawl na zum lo ruangah nang cu hi thilpawl an can nii a phat hlansung mi angthiamlo na cang thok,” tiah a ti.
21 Acu lio ah mipi cu Zakariah an hngak ciahco, ituruangah biakinn sungah a rau dekdi i nala ti an don a har.
22 A vasuah tikah a bia hngai thiam lo, culeh hmunthiang sungah lannak a hmu ti an tiahthiam. A kut in a bia hngai berbo ih angthiamloin a om.
23 A rianŽuan tikcu a deng tikah a inn ah a Žiin.
24 Acu hnuk ihlet hlanah Elizabeth cu naupaiin a om, culeh thla nga sung cu pawnperlo in a om.
25 “Hihi Bawipa ni ka ca-ih a vuakmi – mithmai-Žhangaiih ama zohnak leh ka mipawl lakih ka tuarmi nautatnak ama latpiaknak a ii,” tiah a ti.
26 Thla ruknak ah Pathian ni vanmi Gabriel cu Galilee peng ih om Nazareth timi khua ih
27 lenghrim pakhat hemah thu pakhat sim ding rum a thlah. Acu nu cu Siangpahrang David citlaang a imi Josef ca-ih hammi a ii, a min cu Mari a ii.
28 Gabriel ni a hemah pha in,
“Na parah daihnak om kau seh, mithmaiŽha piakmi nu,
Bawipa cu na hemah a om,” tiah a ti.
29 Ihmansela Mari cu vanmi ih aanmi ah a buai ih, itumang mi biaksonnak i zetzo nala tiah a ruat.
30 Vanmi ni Mari cu, “Mari, hrul hlah, Pathian mithmaiŽha na co.
31 Atu hi naupai lei ci khawh tiapa na ngei thokih a min ah Jesuh tiah na vawh thok.
32 Amah cu a pipa thokih, Cungnungtleng ih Tiapa tiih kawh a i thok, cun Bawipa Pathian ni a pu David ih siangpahrang toŽhiang a pia thok.
33 Jakob ih tusintiale kumkhuain uk hngai lei khawh, a uknak ram cu a deng dah thok lo,” tiah a ti.
34 Mari ni vanmi cu, “Khawti in hilei ahi cu a canthiam? Kei hmawh lenghrim ka ii hekhawh!” tiah a ti.
35 Vanmi ni, “Thiang Thlarau na parah pha lei khawh, Cungnungtleng ih huham ni a tan khum thok, curuangah a hring thok mi tia cu a thianghlim thok; amah cu Pathian Tiapa tiih kawh a i thok.
36 Atu hi na sungkhat nu Elizabeth khaw a hraamrila ah tiapa a pai ih, micing ti bilmi nu cu atu hi a thla ruknak a i vel.
37 Icatile Pathian caah cu a cangthiam lomi ituhman a om thok lo,” tiah a ti.
38 Cutikah Mari ni, “Kei cu Bawipa ih salnu ka i kau! Na sim mangin i kau seh,” tiah a ti. Culeh vanmi ni Mari cu a mata.
39 Acu hnuk ihlet hlanah Mari cu Judea tlaang ram khua pakhat ah caltiangai in a tat,
40 acunang ahcun Zakaria ih inn ah tlanghlanin a lut hruakih Elizabeth cu a tuakbia.
41 Elizabeth ni Mari ih biaksonnak a zak tikah nau cu a pun sungah a soktia. Culeh Elizabeth cu Thiang Thlarau in a khatih,
42 dakpi in, “Nang hi numipawl lakih mithluasuak na ii, cun na sulbu sungih nau khaw hi a thluasuak.
43 Ka Bawipa ih nu ni kei hi icaah ama tlawn duh he nala?
44 Ama tuahbiaknak aw ka zak vete in ka sul sungih naute cu lungawiin a soktia.
45 Cun Bawipa ni a hemih a simmi a kimngah thok tiih a zumtu nu cu mithluasuak a ii,” tiah a ti.
46 Culeh Mari ni,
“Ka nunkhua ni Bawipa
a thangŽhat,
47 cun ka thlarau cu Pathian
ama Rungtu parah
a ngetia,
48 icatile a salnu minauta
kei hi ama don,
Atu thok in cu san zate ni
mithluasuak nu tiah
ama ko hngai thok;
49 icatile Adikmi Pathian ni
ka caah thil pipa
a vua hngai,
cun a min cu a thianghlim.
50 Amah a Žihzah tule parah
a velngeihnak cu
san khat hnuk san khat
a lansak.
51 A dihnak cu a baan in
a lansak;
An thinlung ruahnak ih
mizumtia cu
a parcaksak hngai.
52 Uktu ŽhawngŽha cu
an toŽhiang in
a Žhum hngai,
cun minauta cu
a cawisang hngai:
53 MiŽaŽhi cu thilŽha in
khimkau a vua hngai,
cun milianpawl cu
an romromin
a kirsak hngai.
54 A tungsau Israel cu
a bawn,
a velngeihnak cingkengin,
55 kan pupale hemih
a vuak takmi – Abraham leh
a citlangle hemah
velngei ringring dingih
a thutiam – mangin,”
tiah a ti.
56 Mari cu Elizabeth hemah thla thum tluk a caamih acu hnukah a inn ah a kirŽhan.
57 Elizabeth cu a nau hrin caan a pha velih tiapa a hring.
58 Bawipa ni a hemah a velngeihnak hnempi a lansak tiin a innkiang leh sungkhatpawl ni an za, culeh an lungawi pi.
59 A ni riatnak ah naute cu a phawzim Žhota Pami siahma phawzimŽhawh simdawtmi a ii. dingin an pha, culeh a min ah a pa cawh-in Zakariah tiah vawh an khaitia.
60 Ihmansela a nu ni, “A i lo; a min cu Johan tiih kawh thok a ii,” tiah a ti.
61 Anmimi ni, “Nan hrihrai ah acui min ngei ahu tal an om lo!” tiah an ti.
62 Cutikah a pa ni itu min vawh daw nala ti tiah dingah an kut tehthawiin an dil.
63 Lai ngannak thil tleep dil hngai in, “A min cu Johan a ii,” tiah a ngan. Culeh an zate an don a har.
64 Avoikhatah Zakariah cu a kaa hon a ii, a lei thlam a ii, aan a thawh ih Pathian a thangŽhat.
65 An innkiang hmawhhmawh cu an Žih, culeh Judea tlang ram zate hlawhin hi thupawl hi an thluktia.
66 Hi thu a za tu hmawhhmawh ni an ruatreetro ih, “Hi naute hi itumang hang i leng lei maw?” tiah an ti. Icatile Bawipa ni amah cu a ompi hrimhrim ti a fiang.
67 Cutikah a pa Zakariah cu Thiang Thlarau rum a khatih, hi simcianak hi a ang:
68 “Israel in Bawipa Pathian cu
thluasuak seh,
icatile a mi le parah
mithmaiŽha in a zoh hngai ih
a tlang hngai.
69 A tungsau David ih
hrinsar sung in
kan caah a dikmi Rungtu
a suahsak,
70 hlanlio ih a thianghlimmi
a profetpawl hmurka in,
71 kan ralle hemin leh
a man huatu zate ih kut in
man rung dingah a simtak
mangin,
72 Cuticun kan pupale hemih
a tiamtakmi,
73 Kan pupa Abraham hemah
siatsirin,
74 kan ralle kut in runsuah
kan ik tikah amah cu
hrullote in,
75 thianghlim leh dingfelin
kan san sung hmawh
rian dingah tiih
a thukam mangin man pia
dingah a cingkeng ih
a velngeihnak a lansak.
76 “Cun, nang, naute,
Cungnungtleng ih profet
tiih kawh na i thok;
icatile Bawipa hmala ah
a lam tuahtim piak dingah
na tat li thok,
77 a mi le an sualpawl
ngaidamnak thawngin
rundam an i kho ti
sim hngai dingah.
78 Kan Pathian ih midoihdeh
veel ruangah cung saang in
kan parah Runnak
khuaŽhet a phatsak thok,
79 khuamaw lakih a to
tupawl leh thihnak thlahnep
tangih a to tupawl hemah
khuatle pia hngai dingah,
remdaihnak lampi ah
kan ke man hruai dingah,”
tiah a ti.
80 Naute cu tiksa in a hanghnemih, thlarau ah mi dikcak a cang. Israel mipi lakah suaklangin a om hlansung cu ramŽhing ah a om.