JEIM
Laikuat
Hi laikuat hi pawlpi bul hem khaw ilo, minung bulpak hem khaw ilo, zapi hemih nganmi laikuat pasarih lakih a pakhatnak a ii. Zapi Laikuat an ti.
A Ngantu leh a Reltupawl. A ngantu ni cu Pathian leh Jesuh Khrih ih ŽemŽawnmi sal Jeim a titia. Jesuh ih kaizulle sungih Jeim pahnih lakah cun a tel lo. Kaizul Jeim pahnih lakih pakhatkhat vanin Jesuh ih naupa, Jerusalem Pawlpi a hruaitu ik zum ah a buai lo tleng.
Jerusalem Pawlpi hruaitu, Jesuh ih naupa Jeim hi a ngantu a ik ahcun ahule a kuat hngai i nala? Hmun cece ih a vaicami Israel hrin hleihnih hemah kuat hngai in a sim tia (1:1). Lamhlapipi ih vaica vanin Siria leh Izipt timang ih tumtia deuh zum an i sawn. Thukam Hlun Žhate in an tiah ruangah a cu hmangciamco ih thu sim an Žul lo. Zumnak khi Žuannak ah a lansak kho lo tupawl, anmah sungih mithleidan hmang – farah nautatih milian mithmaiŽha piakrau ce an om a tiah mi, an lei a hmang thiam lo tupawl tiih a tiah hngai mi, sumlet ih len khaitia, hmuarngeikau ih thlacam kho lo an ik a tiah hngaimi le an ii.
A Ngan Kum leh a Ngannak Hmun. AD 49 hrawngih Jerusalem Khonsil an vuak thu a telh lo ruangah acu hnukih ngan ik a hoih lo. Curuangah a tawinak tleng in sim ahcun AD 44 hnuk hlalo ah (AD 49 hrawng) a ngan ti zum khawh a ii. Iklole AD 50 Jerusalem linghnit ruangih a harsa mipawl bon a torh hngai zum a ik ahcun AD 50 hnukih ngan ik zum khawh a ii. Amah cu AD 62 ah thah a tuar ti a ik ruangah acu hlanah a i thok. Jesuh naupa Jeim iloin Jeim pace ni a ngan zong ahcun AD 80-100 lakah a ik zum a om. Jesuh naupa Jeim a ik ahcun a hruaitu Žuannak Jerusalem khua ah a nganmi a i thok.
A Ngansaktu Thupawl leh Tumtahmi. Jerusalem linghnit ruangih harsat tuak tu zumtupawl khi a za baan tu zumnakla ih an unaupawl ni bon an khaihtiak hngenhngen lo ruangih an bon Žul zia sim hngai dawt ah a nganmi a ii tiah a ruattu an om. Acu a ik ceng lo ahcun, zumtupawl ni an zum hnuk hla vel nain an nicang nunnak ah zumnak hi khawti in nunpi thok timi an tiahthiam cuang lo, an zum men berbo a i thok. Curuangah Khristian nunziala ah ruahnak piak hngai a dawt ruang tleng ah a ngan mi a i kho ve. Zumnak nunpi thiamlo ih a poi zia a lansak. Tinnak timi cu thutiahnak iloin nunzia thiam hi ai sawn a ti. Pawlpi sungih pehtlaihtiakdan, bontiak Žul zia, on-aan leh omdan thiam ding a thupit zia lansak a daw.
A Thusirhsan leh Thupithlurpawl. Thusirhsan Pahnih: (1) Farah nauta thupitsakin milian Žhihnak (1:9-11; 1:27-2:9; 4:13-5:6) leh, (2) Ituhman a suahpi lo tu zumnak rum lungkim men loin, rianŽuan Žha Žul zia telh rau lo ih thusim soinak (1:2-27; 2:10-13, 14-26) timi hmangin, theology purh thluk vanin nunpi ding a thupi sawn a ti. Cun a tangla ih thupawl a thupithlur ah a vua hngai. (1) Harnak can ah khawti ih omtlan thok (1:1-12; 5:7-11); (2) Tukforhnak ih hrampi (1:13-18); (3) Lei ukneh Žul zia (1:26; 3:1:1-18); (4) Pehtlaihtiaknak Žha leh mah innkiang zawnruah Žul zia (2:8, 13; 3:13-42; 4:11); (5) Thlacam ih huham (1:5-8; 4:2 tt. 5:13-18).
1
1 Pathian leh Bawi Jesuh Khrih ih sal Jeim ni, a vaicami hrin hleihnih hemah lai ka tan kuat hngai. Ka tan sawnbia hngai!
2 Ka ulenauhngai, hnihsaknak phun khatkhat nan tuah cang lungawinak simlo itu ah khaw ruat hlah uh,
3 icatile nan zumnak hniksaknak ni tuarkhawhnak a suahsak ti nan tiah;
4 culeh tuarkhawhnak ni a hmuar kimte in ngei kau seh, cuticun ituhman sambau lote in nan picang, nan kimhlang thok.
5 Nanmah lakih pakhatkhat ni tinnak a sambau ahcun siangngai leh lungtiakloin mi a pia tu Pathian hemah ngeen uh, culeh piak nan i thok.
6 Ihmansela khawcanghman zumhrot lonak ngeilote in, zumnak in ngeen uh, icatile a zumhrotlotu cu rili ih tilet, huih ni khat la khatla ah hmutin a hnurmi mang a ii,
7-8 icatile a zumhrotlotu cu a thinka a Žeek ih, a lam kipah a hmun reprai lo, curuangah Bawipa hemin itu ngah ding khaw ringtia hlah seh.
9 Zumtu minauta cu cawisaan a iknak ah porhtia seh,
10 cun milian khaw Žhumniam a iknak ah porhtia seh, icatile milian cu hramlak parpek mangin an hmalak thok.
11 Icatile nii cu a mi satnak rum a hang suak ih hramlak takung cu a vuaisak hngai; parpekpawl an Žilih, a mawinak a ziamtia. Milian khaw acumang cu an ii; mantialo ih nunkhua an sak siling ah an ziamtia thok.
12 Tukforhnak a in zo tu cu mithluasuak a ii. A cumang tukforhnak a in zo tu cu Bawipa ni amah a daw tupawl hemih a tiammi nunnak sui lukhum a co thok.
13 Ahuhman ni tukforh a tuar tikah, “Pathian ih tukforh ka ii,” ti hlah seh; Pathian cu thil Žhalo in tukforh khawh a ik lo mangin amah ni khaw ahuhman a tukforh lo.
14 Ihmansela mah ih hiarnak ni mi leemin mi a dawk miarmo ih acucu ni mi a tukforh;
15 cuhnukah cui hiarnak cu pai a ii ih, acucu ni sualnak a hring, culeh cui sualnak cu a hnemngah tikah thihnak a hring.
16 Ka dawtmi ulenauhngai, deuhmi i hlah uh.
17 Siangngaiih thil piak cang leh laksawng tlamtling cang ceunak Pa hem, vancung in a phami an ii, amah cu a thawntia zualzomi pheenthlam mangin a thlengtia lo.
18 A tintahmi kimsaknak ah thutak thu in a man hring, acucu a seemsuahmipawl lakih thlaithar phun ih kan cannak dingah a ii.
19 Ka dawtmi ulenauhngai, hihi nan tiahthiam awk a ii: ahupoh thungaih laah rang sela, aan laah tuung seh, hehhar laah tuung seh,
20 icatile nan hehharnak ni Pathian dingfelnak a suahsak lo.
21 Curuangah nan nunnak sungih ommi ningtirhŽha hmawh leh thilŽhalo hmawh cu zam uh la, nan nunkhua a rung kho tu huham a ngeimi thu nan sungih tuh mi cu lungnemnak in cosang uh.
22 Mah le mah a deutia tu thuzatule men i loin thu mangin a Žuantule ii uh.
23 Icatile thu zatu ceu ii in a Žuantu an ik lo ahcun, anmah leh anmah thlalang sungih a zohtia tu mang an ii.
24 icatile anmah leh anmah an zohtia ih an vah mianmi tikah itu mang an ti an palhtia lohli.
25 Ihmansela a tlamtlingmi daan, luatnak daan Žhate in a zoh ih a taima tu cu a za ih a palhtia tu i loin a Žuan ih a ti tu cu – an thiltinak ah thluasuahmi an thok.
26 Ahu ni maw biaknak mi ah ruat tia hratin an lei Žawn lo ih an thinlung an deuhtiak ahcun, an biaknak cu san a tlai lo.
27 Pa Pathian hmai ih a thianghlim leh a hnawmtam lomi biaknak cu: ngakŽahpawl leh nuhmeipawl an harsatnak ah zokhen leh, mah leh mah hi vulei ni mi buahcihsak lo dingih kilkhawitiak hi a ii.