THESALON
Pawlpi hemih Paul Laikuat Pakhatnak
Thesalonika khua cu Rom ih ukmi Masidonia peng ih khualipi a ii. Pursumnak khuapi a ii ih Paul san lio ah mipun 20000 hrawng an om. Tirh. 17:4 leh Thes. 1:9-10 zoh tikah hi khua ih pawlpi hi Zentail-mi an tlungsawn ti a lang. Paul ih thuthangŽha simnak in a diingmi pawlpi a ii. Pawlpi thawnnak thu cu Tirh. 17:1-9 sungah kan hmu kho.
A Ngantu, Ngan Kum leh Ngannak Hmun. Paul ih nganmi a ik alkhawh lomi laikuat pasarih sungih pakhat a i ve. AD kum 140 hrawng in cu pawlpi hruaitu leh laingantupawl ni lungrualin hi laikuat hi Paul ih nganmi a ii an ti. Cucu sungla leh lengla thu omdan parin a ii (1:1; 2:18; 3:1-2). Paul ih laikuat peitatleng ik zum a ik ruangah AD 50 liam hlanih nganmi ik zum a ii, icatile Korin khua hi AD 50 thawhpek ah a ii. Korin ah kum khat leh hrek a om lio ih a nganmi a ii (Tirh. 18; 1 Thes. 3:6).
A Ngansaktu Thupawl. Paul ni Bawipa Žum rang thokin a sim ta hngai ih mi hrekkhat rianŽuan zuam ti loin a phen aw hngai. Cun mi hrekkhat an thi man ih Jesuh le a Žum rih lo tikah a Žum ahcun tuakla loin sung lei uh ti an don hngai. Cui thupawl Timote ni Korin ah a zong sim. An zohŽhatnak thu leh an zumnak thupawl a simcih. Cupawl parin lungawi thusim, anmah thapiak, fiansak Žulmi a om ruangah – zumtu thar caah harnak tuar ngam ding, thianghlimin nun ding, mah awkdin ding mah ni hrawlih Žuan dingih sim hngai dingah - tipawl hi a ngannak thuhlapawl an ii.
A Tumtahmi leh a Thupithlurpawl. (1) Jesuh phatŽhan thok(1:9-10; 2:19-20; 3:13; 4:13-8; 5:23-4) hi khawcangah khaw a cang kho mi i hmansela rianŽuan pelhkauin hngah thok a ik lo zia sim hngai a daw; (2) Acu hlanih a thimi zumtupawl cu Jesuh phat tikah thawhsak an i thokih, nungih taangmi zumtupawl rum amah tuak dingin latso an i thok, Jesuh rum kumkhua an om khat thok; (3) Zumtu thar cu vulei thisa nun Žhalo zul loin nun thianghlim nung dingah torh hngai a daw; (4) Cun harsatnak leh hremnak tuar taima dingin torh hngai a daw; (5) Amah soisel tupawl a thuhla simfiang hngai a daw. “Zumnak, dawtnak leh ruahsannak” timi ziaza Žhatleng pathum hi Korin laikuat hlanah a tel (1:3; 5:8).
1
Paul, Silvanas leh Timote ni, Pa Pathian leh Bawi Jesuh Khrih sungih ommi Thesalonika khuamipawl ih pawlpi hemah lai kan tan kuat:
Veel leh daihnak cu nan hemah om hram seh.
Kan thlacampawl ah tan telhin nan zate caah Pathian hemah lungawithu kan sim ringring. Kan Pathian leh Pa hmaiah nan zumnak rianŽuan leh dawtnak riankhung leh kan Bawi Jesuh Khrih sungih nan ruahsannak a feh zia kan cingkeng berbo. Icatile Pathian ih dawtngaimi ulenauhngai, nanmah a tan ril hngai rom ti kan tiah, kan thuthangŽha cu nan hemah anka men in ceu iloin huham leh Thiang Thlarau leh tiahfiangnak kim rum a pha ti nan tiah ruangah; itumang minung kan ii ti nan lakih kan lansak cu nanmah Žhatnak caah a ii ti nan tiah mang a i kau. Cun kanmah leh kan Bawipa ih nun cawngtule ah nan cang, icatile hremnak tuar nakauin Thiang Thlarau ih thawkhummi lungawinak rum thuthangŽha cu nan cosang, cuticun Masidonia leh Akhaia peng ih zumtu hmawhhmawh caah zoŽhimawk nan cang. Icatile Bawipa ih thu cu nan hemin Masidonia leh Akhaia peng sung ceu ah a thangsuak iloin, Pathian nan zum ti cu hmuncang ah tiah a ii, curuangah keimi ni acui thu kan aan a Žul lo. Icatile acunangih om tupawl ni nan lakah khawtiih dolaak kan ik, anungmi leh ahmaanmi Pathian bia dingah, mepapawl hemin Pathian laah khawti in nan mertia, 10 cun vancung in a pha thokmi a Tiapa, mithi lakin a thawhsakmi a pha laithok mi thinsiatnak sungin a man rungsuaktu Jesuh – hngak dingah nan ii, ti a man sim.